Voor een elektrische installatie van een woning wordt steeds een plan gemaakt. Dit plan moet zelfs voorgelegd kunnen worden bij de keuring van de elektrische installatie. Een ventilatiesysteem in een woning gaat net zoals een elektrische installatie een aantal leidingen voorzien naar de ruimten van deze woning.

Het is dan ook vreemd dat er veel ventilatiesystemen geplaatst worden zonder behoorlijk plan. Er zijn nochtans een aantal zeer grote voordelen aan het gebruiken van een plan bij het plaatsen van een systeem. Dit geldt zowel voor C-systemen (of vraaggestuurde C-systemen) als voor D-systemen.

Een nieuwe koelkast wordt tegenwoordig steeds geleverd met een instructieset voor de plaatsing. Er staat daar steeds bij dat een koelkast een beetje kan piepen, pruttelen, zoemen of brommen. Dat is normaal en eigen aan de werking van de koelkast.

Voor een ventilatiesysteem zou dit beter ook gedaan worden. Soms is geluid in een ventilatiesysteem normaal. Zeker wanneer je een ventilatiesysteem maximaal gaat inzetten, zal er wel wat hoorbaar zijn. Een zeer stil ventilatiesysteem maken is goed doenbaar als je op een aantal zaken let.

Nu de herfst goed begonnen is beginnen we ons stilaan terug zorgen te maken over vocht in huis. De goede huisvader weet dat dit gepaard kan gaan met het ontstaan van schimmels. Goed weten wat er eigenlijk gaande is helpt al heel veel en zoals wel te verwachten is in deze rubriek is ventilatie ook een deel van de oplossing. Soms kan een ventilatiesysteem het probleem van schimmels vergroten door de verspreiding ervan. Een reden extra om schimmels even van kortbij te bekijken.

Een C-systeem is een eenvoudig en gewoonlijk ook een goedkoop ventilatiesysteem. Een moderne woning evolueert stilaan naar een lage-energiewoning en dan komt de vraag naar voor of een C-systeem nog wel kan dienen in een dergelijke woning. Voor het realiseren van een goede luchtkwaliteit is de vraag eenvoudig met een simpele “ja” te beantwoorden. Voor het energieaspect dat verborgen zit in deze vraag, is het antwoord minder vanzelfsprekend. Er bestaat tussen experts, verkopers en liefhebbers wel wat discussie over dit onderwerp. Opdat het beeld voor iedereen duidelijk kan worden duiken we eerst in de formules die voor iedereen hetzelfde zijn.

De lucht die we in onze woning inademen bestaat voor een groot stuk uit dezelfde lucht als we buiten onze woning vinden. Daarnaast kan je ook een aantal typische huishoudelijke vervuilende stoffen terugvinden. De gevaarlijkste stoffen die we in de woning terugvinden zijn VOC’s. VOC staat voor Volatile Organic Compound. Je zal deze verzamelnaam voor vluchtige producten ook wel eens onder de Nederlandse afkorting VOS (Vluchtige Organische Stof) terugvinden. VOC (of VOS) zijn producten die je gewoonlijk kan terugvinden in lijmen, verven (op basis van synthetische oplosmiddelen), afbijtmiddelen, tapijten, beschermingsmiddelen voor hout, meubels uit houtafgeleiden en isolatieplaten uit polyurethaan en polystyreen. De meeste van deze producten geven maanden, soms zelfs jaren de schadelijke stoffen af aan de binnenomgeving.

In een D-systeem wordt het toevoerdebiet in een gemiddelde woning al snel een stuk groter dan het afvoerdebiet. Dit is logisch als je bedenkt dat er meer vloeroppervlak naar de slaapkamers, woonkamer en bureau (de droge ruimten) gaan dan naar keuken, badkamer en toilet (de natte ruimten).

Dit zorgt ervoor dat een dimensionering van een D-systeem een beetje moeilijker is dan de dimensionering van een C-systeem. Een D-systeem moet immers ongeveer in balans zijn opdat het systeem goed functioneert. Je kan dit in het rekenblad van de ventilatiegids zelf uitproberen.

We maken onze woning tegenwoordig zeer luchtdicht. Een goede gebouwluchtdichtheid is essentieel voor een goed comfortgevoel en de goede werking van onze ventilatie.

Een goede luchtdichtheid van de kanalen is echter even belangrijk. Op het E-peil van een woning kan een zeer luchtdicht kanaal een zeer positieve impact hebben. Wanneer bij de EPB-aangifte een inregelrapport (correcte afstelling debieten) gecombineerd wordt met een rapport waarmee de dichtheid van de kanalen aangetoond wordt, kan dit tot 8 E-peilpunten opleveren door de verbetering van de m-factor van het ventilatiesysteem. Deze m-factor is een kwaliteitsfactor voor het systeem. Voor een afzuiginstallatie met natuurlijke toevoer (C-systeem) is het voordeel groter dan voor een balansventilatie (D-systeem).

Wanneer je het zelf doet, doe je het beter hoor je vaak zeggen. Dat is dikwijls zo, maar voor het plaatsen van een ventilatiesysteem kan je best vertrouwen op een goede installateur. De vraag is echter: kent die zijn job?

Het antwoord is meestal positief. Om je te helpen het onderscheid te maken geven we je hier een aantal tips.

Er bestaan 2 grote groepen kanaalsystemen voor luchtverdeling of afzuiging in een woning. De eerste groep zijn de kanalen die opgebouwd worden. Deze kanalen zijn gewoonlijk van gegalvaniseerd staal gemaakt en ze zijn gekend met als naam "spiraalkoker", "spiroliet", "spiraalbuis" of "ronde koker". De vorm en afmeting van deze kanalen is in enkele Europese normen vastgelegd. Je kan ze bij vrijwel elke verkoper van ventilatiesystemen vinden. De tweede groep wordt meestal in het beton of de chape geplaatst. De populariteit van deze systemen is de laatste jaren enorm toegenomen. Deze tweede groep wordt ook wel aangeduid met het begrip instortsystemen.

Isolatie aanbrengen in een woning is de goedkoopste manier om een lager energieverbruik te realiseren. Luchtdichte isolatie is de beste isolatie. Het gevolg hiervan is dat de binnenluchtkwaliteit langzaam achteruit gaat. Daarom moeten we ventileren. Maar ventileren vraagt op zich ook weer energie.

Enerzijds heb je bijvoorbeeld de warmte die in de winter verloren gaat door buitenlucht met het ventilatiesysteem naar binnen te brengen, anderzijds zal je het energieverbruik van de ventilator hebben dat te vertalen is in een hogere elektriciteitsrekening.